Người làm ta đau – cũng đang đau.
Chúng ta thường quên mất điều đó. Khi ai đó nổi giận với ta, phản bội ta, làm tổn thương ta, điều đầu tiên ta nghĩ đến là bảo vệ chính mình: giận dữ, lạnh nhạt, xa lánh. Nhưng hãy dừng lại ít giây để suy ngẫm:
Có thể họ đang mỏi mệt. Có thể trong lòng họ đầy những vết nứt chưa kịp lành. Có thể họ không biết cách yêu, cũng không biết cách xin lỗi. Và có thể, giống như ta… họ cũng đang đi qua một cuộc chiến mà không ai biết.
Có những ngày, ta lặng lẽ quan sát cuộc đời trôi qua trước mắt, như đứng bên cửa kính nhìn dòng người ngược xuôi. Ta thấy người nọ nổi nóng, người kia lỡ lời, thấy ai đó cư xử sai… và dễ dàng phán xét. Nhưng rồi, đến một lúc nào đó, khi chính ta cũng vấp, mới thấm một điều giản dị:
“Không ai luôn đúng. Không ai chưa từng sai. Nhưng ai cũng xứng đáng được thương.”
Một buổi chiều muộn, tôi đi làm về ngang qua con đường nhỏ gần khu chợ. Gió lùa nhẹ, trời vừa tạnh mưa. Tôi thấy một người phụ nữ đứng cãi nhau với bác bán rau. Giọng chị ấy gắt gỏng, tay xách hai túi đồ, tóc tai rối bời, khuôn mặt phừng phừng tức giận.
“Làm ăn kiểu gì vậy, tôi nói là 2 ký, bác đưa có 1,5 ký mà đòi đủ tiền!”
Bác bán rau cúi đầu nói nhỏ:
“Bác xin lỗi, chắc con bé cân nhầm. Thôi bác lấy luôn thêm phần kia, đừng giận…”
Tôi dừng lại, thoáng khó chịu. “Người gì đâu, mua mấy bó rau mà làm dữ như thể người ta lừa đảo…” Tôi thầm nghĩ, rồi bỏ đi. Trong đầu là nguyên vẹn cảm giác “chị ấy sai”.
Nhưng buổi tối hôm đó, đi ngang khu chung cư cũ, tôi thấy người phụ nữ ấy ngồi bệt bên thềm, bế một đứa bé nhỏ trên tay, tay còn lại đang đút cháo cho đứa bé lớn hơn – khoảng 6 tuổi.
Tôi nghe chị bảo với con, vừa cười gượng, vừa xoa đầu nó: “Cháo hôm nay không có thịt, mẹ xin lỗi nghen, mai mẹ bán thêm được mấy đơn hàng là mua trứng về cho con…”
Tôi đứng lặng một lúc lâu. Và câu nghĩ ban chiều tự dưng trở thành một vết cắt trong lòng. “Ai cũng có một cuộc chiến phía sau ánh mắt”
Từ hôm đó, tôi không còn nhìn “cái sai” của ai đó một cách quá dễ dàng nữa.
Tôi bắt đầu tự hỏi:
– Liệu có phải họ cố tình cư xử tệ?
– Hay là họ đang quá mệt, quá tổn thương, quá đơn độc, đến mức không còn đủ sức để nhẹ nhàng?
Nhiều người bước qua ta, để lại cái sai, cái vụng về, cái thô lỗ. Nhưng mấy ai để lại câu chuyện đằng sau những vết xước ấy?
Thấy người sai – thì sửa mình: Là học cách bớt phản ứng, nhiều quan sát hơn. Là khi chứng kiến ai đó nổi giận, mình không lập tức “trả đũa” bằng sự khôn ngoan lạnh lùng, mà soi vào chính mình:
– Mình từng nổi giận ra sao?
– Mình có từng vì thiếu ngủ, vì áp lực, mà nặng lời với người thân?
Lỗi lầm của người khác, đôi khi không để ta sửa họ, mà để ta sửa chính mình – sửa cái ngạo mạn, cái khắt khe, cái ham phân định hơn thua.
Thấy người lỗi – thì sinh lòng thương: Vì không ai sinh ra đã muốn mình tệ. Ai cũng từng là một đứa trẻ ngoan, từng có ước mơ trong veo, chỉ là cuộc sống xô lệch khiến họ thành người hôm nay.
Nhiều khi, người ta không cần một lời dạy dỗ. Chỉ cần một cái nhìn không định kiến. Một ánh mắt không đẩy họ sâu hơn vào hố sâu của mặc cảm.
Lặng mà soi, thương mà giữ: Tôi không nói mình giỏi. Nhưng tôi đang học.
Học cách im lặng khi người khác đang sai, không phải vì hèn, mà vì hiểu rằng lúc đó, họ không cần bị mắng – họ cần được nghe.
Học cách tha thứ những vụng về đời thường, không phải vì bao dung cao thượng, mà vì biết rằng mình cũng từng là người cần được tha thứ.
Và học cách sinh lòng thương, khi nhìn thấy lỗi – như từng có người đã nhìn mình với ánh mắt dịu dàng như thế.
Mỹ Mỹ biên tập
Xem thêm
Vạn Điều Hay
