Có những người cả đời chẳng phạm trọng tội, cũng không phải xui xẻo gì, nhưng cuộc sống cứ long đong, lận đận. Họ không hiểu tại sao mình lại hay gặp chuyện thị phi, bị người hiểu lầm, khó hòa thuận với ai lâu dài, hay chuyện gì cũng trục trặc, dù đã cố gắng rất nhiều. Nhưng nếu nhìn kỹ lại, thì phần lớn gốc rễ chẳng đâu xa: nằm ở cái miệng.
Người xưa dạy: “Bệnh tùng khẩu nhập, họa tùng khẩu xuất” – Bệnh từ miệng vào, họa từ miệng ra.
Câu này nghe đã quen tai, nhưng không phải ai cũng thực sự chiêm nghiệm cho thấu đáo. Chúng ta sống trong một thời đại mà người ta nói quá nhiều, quá dễ dàng, thậm chí không cần nghĩ. Nói như một phản xạ, nói để khẳng định mình, để bộc lộ cảm xúc, để chứng minh trí thông minh, để giải tỏa bức bối, hay đơn giản chỉ để… không bị lạc lõng trong cuộc trò chuyện.
Thế nhưng, điều đáng tiếc là: rất ít người nói để thật sự gieo lành.
Rất nhiều lời nói ra, dù không cố ý ác độc, nhưng lại chất đầy sự tự cao, so bì, trách móc, châm biếm, nông cạn, hoặc vô nghĩa. Và rồi, từng chút từng chút một, những lời ấy âm thầm ăn mòn Phúc Đức của chính người nói.
Không phải không may mắn, mà là hao tổn Phúc Khí từ khẩu nghiệp
Một người gặp chuyện rắc rối liên miên, nhiều khi không phải vì bị người hại, mà là tự mình kết oán bằng lời nói. Nói lời xúc phạm ai đó, dù chỉ để hả giận; nói lời khoe khoang, dù chỉ để thỏa mãn bản ngã; nói lời đâm thọc, dù chỉ để mua vui. Những lúc ấy, người nói có thể cảm thấy “đã miệng”, nhưng hậu quả là:
- Người nghe sinh tâm bất mãn
- Người ngoài cảm thấy khó chịu
- Người ẩn lặng đánh giá ngầm
- Và thiên ý âm thầm ghi lại nghiệp mà người phàm không hay biết
Tổn phúc, không phải là chuyện mơ hồ.
Càng nói lời bất thiện, càng đánh mất sự hậu thuẫn vô hình.
Có những người vốn có duyên lành, phúc ấm tổ tiên để lại không ít, nhưng vì lời lẽ ngông cuồng, nói năng tạp loạn, nên dần dần đã phúc mà thành vô phúc. Nhân duyên rạn vỡ, việc gì cũng khó thành, thân tâm thường bất an, tai họa vô cớ đến, rồi họ lại nghĩ rằng “số mình xui”, nhưng thực ra chẳng ai oán họ, chỉ là chính họ đang tự rút cạn Gốc Phúc của mình bằng cái miệng.
Thói quen “nói để sướng miệng” là cái bẫy tinh vi của bản ngã
Chúng ta thường nói ra điều gì đó vì cảm thấy mình đúng, hoặc muốn chứng tỏ điều gì đó. Ít ai nói với mục đích giúp người được khai ngộ, an vui. Cái tôi khiến ta tưởng rằng: nói thế là thẳng thắn, là thật thà, là “có chính kiến”. Nhưng sự thật là, không ai rảnh để nghe ta nói điều họ không cần, hoặc cảm thấy vô bổ, nói mà không nghĩ đến cảm nhận của người nghe, không xét đến hậu quả của lời nói, thì dù có đúng, cũng là một sự bất Thiện.
Lời nói, về bản chất, là một dạng năng lượng. Nó có thể chữa lành hoặc tàn phá. Nó đi kèm với ý niệm và tâm thái. Nếu nói với tâm hiền thiện, lời sẽ ấm. Nếu nói với tâm sân, lời sẽ như dao cắt. Và dù người nghe phản ứng thế nào, thì người nói luôn là người gieo nhân trước tiên.
Thật ra, cái “sướng miệng” chỉ là cảm giác nhất thời. Nhưng hậu quả thì không hề nhất thời.
Nhiều người vì một câu nói mà mất bạn, mất cơ hội, mất luôn cả uy tín đã xây dựng bao năm. Có khi chỉ một lời bông đùa, một nhận xét thiếu suy nghĩ, nhưng lại gây thương tổn sâu sắc cho người khác, rồi tự mình âm thầm gây oán khí, điều mà mắt thường không thấy, nhưng khí vận sẽ cảm.
Lời nói vô nghĩa – tưởng vô hại, mà âm thầm tán tâm, tổn khí
Không chỉ lời ác mới nguy hại. Lời vô nghĩa, nói không có mục đích rõ ràng, cũng là hình thức lãng phí năng lượng sống.
Người hay nói chuyện phiếm, tán gẫu vô tận, cười cợt không đúng lúc, phán xét lung tung, lâu ngày sẽ thấy:
- Nội tâm trở nên nông cạn
- Tâm lực phân tán
- Khó tập trung tu dưỡng
- Và kỳ lạ thay, vận khí cũng giảm sút mà không rõ vì sao
Có câu: “Người trí thì ít nói, người loạn tâm thì hay ba hoa.”
Bởi người càng nội tâm sâu sắc thì càng biết giữ gìn từng lời mình thốt ra, như một vị nông dân biết quý từng hạt giống tốt.
Tu khẩu là bài học đầu tiên của người tu dưỡng
Tu thân không chỉ là tu hành, mà đơn giản là tu cái miệng.
Biết khi nào nên nói, khi nào nên nín. Biết nói thế nào để người nghe không bị tổn thương. Biết im lặng để tránh gieo nhân không đáng.
Nói ít lại, không phải vì sợ, mà vì hiểu hậu quả.
Không nói lời tổn người, không nói lời khoe khoang, không nói lời dối trá, không nói lời vô nghĩa, đó là đã tự xây một vòng ánh sáng bảo vệ chính mình, vun bồi Đức Hạnh cho bản thân.
Có những khổ nạn trên đời không phải do xui rủi, mà do nghiệp từ miệng.
Giữ lời, giữ tâm, là giữ cho đời mình một nền Phúc Đức bền lâu.
Bởi Phúc đến từ cái tâm tỏa ra, họa đến từ cái miệng thốt ra.
“Khẩu thiện, phúc tự đến. Khẩu ác, họa chẳng mời mà tới.”
“Nói ít thôi – nhưng lời nào nói ra cũng nên đáng giá bằng cả một tấm lòng.”
Nguyên Tác An Hậu
Vạn Điều Hay
