Nhà văn Nga Chekhov từng nói: “Người có giáo dưỡng không phải là lúc ăn sẽ không làm rơi vãi súp; mà là khi người khác làm rơi vãi súp thì anh ta sẽ không nhìn”. Đôi khi, kiềm chế hành vi của bản thân và không đặt người khác vào tình huống xấu hổ là biểu hiện cao nhất của một người có giáo dưỡng.
Mỗi người có thể có những quan niệm khác nhau khi định nghĩa giáo dưỡng, nhưng theo tôi, việc một người có giáo dưỡng hay không chủ yếu được phản ánh ở một số chi tiết nhỏ như không lật bát đĩa khi ăn, chú ý đến cách cư xử trên bàn ăn và nói chuyện với người khác. Hãy nhìn vào mắt nhau một cách bình đẳng thay vì nghịch điện thoại mà không ngước lên; không mỉa mai khi giao tiếp với người khác.
Suy cho cùng, một người có giáo dưỡng có nghĩa là khiến người khác cảm thấy thoải mái với lời nói và hành động của bạn.
Có thể có người sẽ nói: Tôi là người giản dị, ngay thẳng và luôn nói sự thật, tôi đi theo con đường của mình. Tuy nhiên, ngay thẳng không có nghĩa là bừa bãi, tùy tiện không có nghĩa là nói năng thiếu kiềm chế. Không biết tôn trọng người khác là biểu hiện của sự thiếu giáo dưỡng.
1. Giáo dưỡng sẽ thể hiện ở những chi tiết nhỏ nhất
Nhà hàng luôn là nơi bạn có thể quan sát các tình huống khác nhau của cuộc sống. Có lần tôi đang ăn ở một nhà hàng buffet tương đối cao cấp, cách đó không xa một bàn có mấy người, ai nấy đều ăn mặc chỉnh tề, cô bé hơn ba tuổi có làn da trắng, rất dịu dàng và vô cùng đáng yêu. Cha mẹ mang rất nhiều đồ ăn đến chất đầy bàn, cô bé ngồi trên ghế ăn, không muốn ăn cái này cái kia, một lúc sau, đồ ăn trước mặt đã rơi vãi khắp sàn nhà.
Người phục vụ bên cạnh tôi thấy sàn nhà rất bừa bộn nên tiến tới nói: “Xin chào, tôi có thể dọn dẹp để quý khách không giẫm lên được không?”
Người cha rất lạnh lùng: “Quét đi.”
Sau khi người phục vụ lau sàn xong, người cha ngăn cô lại, chỉ vào mấy đĩa lớn thức ăn thừa trên bàn: “Hãy dọn hết đồ ăn thừa đi.”
Người phục vụ nhìn thấy những đĩa đồ ăn đó đó đủ cho hai ba người lớn ăn, liền do dự nói: “Thưa ông, ông lãng phí quá nhiều đồ ăn, phiền ông lần sau hãy lấy đủ thức ăn thôi ạ”.
Người cha đột nhiên tức giận: “Tôi đã tiêu nhiều tiền như vậy cho một bữa tiệc buffet, không liên quan đến việc muốn lấy bao nhiêu, cô đang nói cái gì vậy?”
Người phục vụ không nói gì, nhưng người cha vẫn không chịu bỏ cuộc: “Ở đây cô cung cấp loại dịch vụ gì? Cô chưa nghe câu: Khách hàng là Thượng Đế à?, thật là một nhà hàng tồi tàn. Lần sau tôi sẽ không đến đây nữa.”
Cảnh tượng diễn ra vô cùng xấu hổ, người phục vụ thì cúi đầu, người cha thì chửi bới, ồn ào thu hút sự chú ý của nhiều người, cuối cùng quản lý nhà hàng cũng đến phối hợp, chấm dứt vụ náo loạn nhỏ.
Trên đường ra, chúng tôi đi bộ đến bãi đậu xe, gia đình này gặp một người quen, họ nói chuyện rất vui vẻ và hào phóng, thật khó để tưởng tượng rằng người vừa mắng mỏ người phục vụ trong nhà hàng lại là cùng một người bây giờ.
Đánh giá từ quần áo của họ, điều kiện kinh tế của gia đình lẽ ra khá tốt, nhưng họ lại có cách cư xử không có giáo dưỡng như vậy.
Khi người dọn dẹp phục vụ họ, họ tỏ ra kiêu ngạo và keo kiệt trong việc bày tỏ ngay cả những lời cảm ơn cơ bản nhất. Khi giao tiếp với người phục vụ, họ tỏ ra trịch thượng và mỉa mai.
Thu nhập của người phục vụ chắc chắn không bằng họ, nhưng không có nghĩa là họ có thể coi thường người khác và giẫm đạp lên người khác. Thu nhập kinh tế và địa vị xã hội là khác nhau nên xã hội này nhất định sẽ bị chia cắt thành các giai cấp, đây là điều tất yếu. Tuy nhiên, người có giáo dưỡng đều có phép xã giao và sự tôn trọng cơ bản.
Khi được người khác giúp đỡ thì nên chân thành cảm ơn, khi làm phiền người khác thì nên chủ động xin lỗi, chứ không phải phụ thuộc vào hoàn cảnh của họ giàu hay nghèo, đó là những lễ nghi cơ bản nhất của con người.
2. Giữ nguyên vẻ đẹp nhân cách thậm chí ở nơi vắng người
Có lần tôi đang nói chuyện với mấy người bạn trong khách sạn, vì quá bận rộn về thời gian nên chúng tôi thậm chí không ra ngoài ăn trưa mà gọi đồ ăn mang đến, vừa ăn vừa nói chuyện trong phòng.
Ăn xong, cả nhóm vội vã trả phòng rồi ra sân bay, mỗi người vội vàng thu dọn đồ đạc. Có một người bạn đang thu dọn những hộp cơm trưa đã ăn xong của chúng tôi. Một người bạn khác nói: “Đừng làm vậy. Đã đến giờ trả phòng rồi. Người phục vụ sẽ dọn dẹp thôi.”
Cô gái cười: “Không sao đâu, tôi sẽ nhanh chóng mang đi.” Nói xong, cô lặng lẽ dùng tay dọn dẹp sạch sẽ bàn ăn.
Lời nói và việc làm của cô bạn đó đã để lại ấn tượng sâu sắc trong tôi, thực ra cô ấy vốn là người ăn mặc đơn giản, ăn nói nhẹ nhàng, không bắt mắt, chúng tôi quen nhau cũng được một thời gian nhưng tôi chỉ cảm thấy rất thoải mái khi nói chuyện với cô ấy. Nhưng chi tiết nhỏ đó khiến tôi có cảm giác cô ấy là một cô gái rất có giáo dưỡng.
Thực tế, việc dọn dẹp phòng trước khi rời đi khi ở khách sạn là việc mà nhiều người có thể làm hoặc không làm, và tôi cũng vậy. Nhưng kể từ đó, trước khi trả phòng, tôi sẽ dành vài phút để dọn dẹp phòng nhiều nhất có thể.
Dù tôi không quen người quản gia dọn phòng, và cũng sẽ khó có thể gặp lại cô ấy trong đời này. Tuy nhiên, việc vẫn giữ được lời nói và hành động phù hợp ở những nơi vô hình là vấn đề an tâm đối với tôi.
Trên thực tế, khi nói đến lời nói và hành động ở nơi công cộng, nhiều người tỏ ra là người dễ gần và hòa ái khi đối xử với người khác. Nhưng liệu có thể giữ nguyên những giá trị đó khi ở nơi vắng người hay không?
Dù ở bất kỳ thời điểm nào, hãy luôn giữ thái độ tôn trọng người khác, đây cũng là dấu hiệu của người có giáo dưỡng. Nhờ cô gái đó đã dạy cho tôi một bài học sinh động, tôi đã học được một nhân cách đạo đức đẹp một cách tinh tế, tôi rất biết ơn cô ấy.
3. Làm người trước rồi mới học việc sau
Ngay từ khi còn nhỏ, tôi đã luôn cảm thấy sẽ thật xấu hổ khi bị mắng là “vô học”. Vì vậy, trong quá trình nuôi dạy Lục Lục, tôi luôn chú trọng đến tính cách hơn là phát triển năng lực. Làm người trước rồi học việc sau, là ưu tiên hàng đầu trong cách giáo dục con của tôi.
Một đứa trẻ nên có loại hình giáo dưỡng nào?
Khi dùng bữa tại nhà hàng, hãy chân thành nói lời cảm ơn đến những người phục vụ, các cô chú đã phục vụ và nhiệt tình giúp đỡ. Khi đi ăn ngoài, tôi mở một gói, xé góc đầu ra, vì không tìm thấy thùng rác nên tôi có thể cầm nó hai tiếng rồi mang về nhà.
Tôi có những quan điểm khác nhau về những gì giáo viên nói ở trường mẫu giáo, nhưng tôi chỉ bày tỏ một cách bình tĩnh chứ không lớn tiếng phản đối; Khi bạn đến nhà người khác và vô tình làm đổ nước ra sàn nhà, bạn nên chủ động xin lỗi càng sớm càng tốt.
Vì vậy, theo tôi, giáo dưỡng là làm cho người khác cảm thấy thoải mái và bản thân mình không cảm thấy phiền lòng.
Đây là những việc nhỏ mà mọi đứa trẻ đều có thể làm được bất kể tài năng của chúng lớn đến đâu. Có giáo dưỡng là danh tiếng cao nhất của đời người.
Nhưng tại sao vẫn còn một số đứa trẻ nghịch ngợm, thiếu giáo dưỡng? Thực ra đó không phải lỗi của con cái, vấn đề nằm ở cha mẹ đã không chú ý đến dạy con về giáo dưỡng.
Vì vậy, hiện nay có đủ loại trẻ con nghịch ngợm không chịu xếp hàng, giật đồ chơi của người khác, hách dịch nhân viên phục vụ, có lẽ trong suy nghĩ của các em, chỉ cần cha mẹ cho phép thì chúng sẽ không sai. Nếu không muốn nuôi dạy một đứa trẻ nghịch ngợm thiếu giáo dưỡng trong gia đình mình như vậy, có lẽ chúng ta thực sự cần phải chú ý đến từng chi tiết nhỏ.
Trên thực tế, những biểu hiện tinh tế luôn cho người khác biết về quá trình giáo dưỡng, tính cách và giá trị của bạn như thế nào. Những ai có con mắt tinh tường cũng sẽ biết bạn trông như thế nào thông qua hành động của một đứa trẻ.
Biết tôn trọng người khác, dù họ có địa vị cao hay thấp, bất kể lúc nào, hãy mỉm cười chân thành, bày tỏ thiện chí, làm cho người khác cảm thấy thoải mái, đó chính là biểu hiện của người có giáo dưỡng.
Thùy Dung biên dịch
Nguồn: aboluowang (Ninh Thành Nguyệt)
Vạn Điều Hay
