Trong thế giới giang hồ do Kim Dung khắc họa, “Bắc Cái” Hồng Thất Công là một nhân vật mang đậm màu sắc truyền kỳ. Ông với thân phận “Cửu Chỉ Thần Cái” tung hoành thiên hạ, Giáng Long Thập Bát Chưởng chấn động võ lâm, nhưng cả đời vẫn cô độc một mình.
Vị bang chủ Cái Bang võ công cái thế, địa vị siêu nhiên ấy, vì sao lại cả đời không cưới vợ? Kết hợp chi tiết nguyên tác và bối cảnh lịch sử, có thể từ bốn góc độ mà hé mở bế tắc tình cảm của vị lãng tử giang hồ này.
Chấn thương thời thơ ấu
Khi còn nhỏ, Hồng Thất Công sống vào thời Kim quốc xâm lược phương Bắc nhà Tống, gia tộc ông bị người Nữ Chân bắt làm nô lệ. Biến cố đau thương ấy khắc sâu dấu ấn vào tính cách ông, tuy nguyên tác không miêu tả trực tiếp tuổi thơ của Hồng Thất Công, nhưng qua biệt hiệu “Cửu Chỉ Thần Cái” có thể đoán ra phần nào: ông từng vì tham ăn mà làm hỏng việc, tự chặt một ngón tay để tỏ rõ quyết tâm. Hành vi gần như tự trừng phạt này phản chiếu sự cảnh giác cực độ với những yếu đuối của bản thân.
Nghiên cứu tâm lý học chỉ ra, chấn thương thời thơ ấu dễ khiến một người hình thành cơ chế phòng vệ cảm xúc. Việc Hồng Thất Công né tránh hôn nhân, có lẽ chính là tiềm thức tự bảo vệ, để không lặp lại bi kịch từng xảy ra với gia đình mình.
Xiền xích vô hình của bang chủ Hồng Thất Công
Là bang chủ đời thứ mười tám của Cái Bang, Hồng Thất Công gánh trách nhiệm lãnh đạo hàng chục vạn bang chúng. Quãng đời làm bang chủ của ông có hai đặc điểm nổi bật:
Thế khó về địa lý: Cái Bang chủ yếu hoạt động ở vùng Bắc bị Kim quốc thống trị, Hồng Thất Công phải thường xuyên ẩn mình sau lưng địch để tổ chức lực lượng kháng Kim. Nghề nghiệp đầy hiểm nguy này khiến việc lập gia đình trở thành điều xa vời. Trong nguyên tác, ông nhiều lần biến mất vì việc công, như trước Hoa Sơn luận kiếm đã vắng mặt để luyện ba chiêu cuối của Giáng Long Thập Bát Chưởng – kiểu hành tung như thế rõ ràng không phù hợp với đời sống gia đình ổn định.
Mâu thuẫn về thân phận: Cái Bang tuy là bang hội lớn nhất võ lâm, nhưng trong con mắt thế tục, “ăn mày” vẫn bị coi là tầng lớp thấp kém. Dù Hồng Thất Công võ công vô song, ông vẫn khó thay đổi định kiến xã hội về xuất thân của mình. Sự chênh lệch về địa vị ấy khiến ông khó tìm được người bạn đời sẵn sàng theo mình phiêu bạt giang hồ.
Nghịch lý tính cách
Tính cách của Hồng Thất Công mang hai mặt đối lập:
Sống tùy hứng: Ông hành xử phóng khoáng, lúc ẩn lúc hiện như rồng thần, được người giang hồ ngưỡng mộ. Nhưng trong hôn nhân, tính cách này lại là khuyết điểm chí mạng. Trong nguyên tác, ông nhiều lần vì tham ăn mà bỏ lỡ việc lớn, như ở trong ngự thiện phòng của hoàng cung nhiều tháng chỉ để thưởng thức món ngon. Sự thiếu ổn định ấy trái ngược với tính bền bỉ cần thiết cho hôn nhân.
Chủ nghĩa hoàn mỹ: Ông kén ăn đến cực đoan, đến mức Hoàng Dung phải thay đổi món ăn hằng ngày mới giữ được ông ở lại truyền võ công. Tính cầu toàn này khi đặt vào tình cảm khiến ông khó chấp nhận bất kỳ khuyết điểm nào ở bạn đời. Trong nguyên tác, ông từng than thở: “Sao ta chưa từng gặp được cô gái nào như Hoàng Dung?” – vừa là khát vọng về người bạn đời lý tưởng, vừa là sự thất vọng với thực tế tình cảm.
Nỗi tiếc nuối của một tình yêu chưa thành
Nguyên tác không viết rõ về chuyện tình cảm của Hồng Thất Công, nhưng qua vài chi tiết, có thể suy đoán đường hướng cảm xúc của ông:
Truyền thuyết về Lâm Triều Anh: Giang hồ truyền rằng Hồng Thất Công từng đem lòng mến mộ Lâm Triều Anh – người sáng lập phái Cổ Mộ, thậm chí vì thế mà suốt đời không lấy vợ. Dù không có bằng chứng xác thực, nhưng điều này hợp với logic của tiểu thuyết Kim Dung – Lâm Triều Anh là nữ nhân duy nhất đánh bại được Vương Trùng Dương, tài hoa và võ công đều xứng tầm với Hồng Thất Công. Nếu giả thuyết này đúng, thì sự độc thân của ông có thể coi như một sự tri ân vĩnh viễn với mối tình lý tưởng.
Tình cảm dành cho Hoàng Dung: Hồng Thất Công yêu quý Hoàng Dung vượt ngoài khuôn khổ sư đồ. Ông không chỉ truyền cho nàng tuyệt học, mà còn luôn đứng ra bảo vệ nàng trong những thời khắc quan trọng. Tình cảm này vừa là sự chăm lo của bậc trưởng bối dành cho hậu bối, vừa là sự phóng chiếu hình ảnh người bạn đời lý tưởng. Khi Hoàng Dung và Quách Tĩnh thành đôi, câu cảm thán “trâu ăn hoa mẫu đơn” của Hồng Thất Công đã nói lên điều đó.
Giới hạn của thời đại
Trong thế giới võ hiệp Kim Dung, hôn nhân không chỉ là lựa chọn cá nhân mà còn chịu chi phối của quy tắc giang hồ:
Lợi ích môn phái: Trong “Ngũ Tuyệt”, ngoài Hồng Thất Công, bốn người còn lại hoặc kết hôn vì liên minh môn phái (như Vương Trùng Dương – Lâm Triều Anh), hoặc vì nhu cầu chính trị (như Đoạn Chí Hưng – hoàng thất Đại Lý). Cái Bang là bang hội lớn nhất võ lâm, hôn nhân của bang chủ thường gắn liền với lợi ích bang phái, và Hồng Thất Công có thể đã chọn độc thân để khỏi bị ràng buộc bởi thế tục.
Theo đuổi võ học: Hồng Thất Công là điển hình của “võ si”, dành cả đời để hoàn thiện và truyền thừa Giáng Long Thập Bát Chưởng. Trong nguyên tác, ông nhiều lần vì luyện võ mà quên ăn quên ngủ – niềm say mê cực độ với võ học ấy khiến ông không còn thời gian và tâm trí cho chuyện tình cảm nam nữ.
Mỹ Mỹ biên tập
Vạn Điều Hay
