Cuộc sống là một tấm gương, những điều bạn nhìn thấy phản ánh nhân sinh quan của bạn và chúng sẽ nói lên bạn là ai. Những người yêu thương người khác sẽ được mọi người yêu mến, những người tôn trọng người khác sẽ nhận được sự tôn trọng từ mọi người. Con người sống trên đời, trong ứng xử không thể tách rời chừng mực.
Trước mặt người không khoe khoang
Người chân chính có hàm dưỡng, vô luận bản thân có bao nhiêu thành tựu, đều không cố ý khoe khoang. Họ càng hàm dưỡng thì càng khiêm tốn khi đối nhân xử thế.
Khoe khoang là một trạng thái con người muốn tỏa ra ánh sáng rực rỡ, chiếu sáng bản thân và làm lóa mắt người khác. Khi bạn tỏa sáng, những người xung quanh bạn đang đứng trong bóng tối và chịu đựng sự “dìm, đè” của bạn.
Tuy nhiên, người thích khoe khoang trên thực tế nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ sự không tự tin vào bản thân. Họ cảm thấy nếu không “khoe”, bản thân sẽ bị người đời coi rẻ. Từ trong thâm tâm, những người thích khoe mẽ cũng bất an với chính cá tính này của họ.
Trang Tử có câu:”Người trong thế gian đều ca ngợi ta, ta cũng không vì thế mà cảm thấy mình đặc biệt. Mọi người đều trách móc ta, ta cũng không vì thế mà thất vọng”.
Những người thực sự có nhận thức rõ ràng về bản thân, họ biết vai trò của mình và hiểu rõ những gì mình đã và đang cống hiến, bởi vậy, họ đầy tự tin. Đối mặt với lời khen chê của thiên hạ, họ đều không động tâm.
Một người hiểu đời, hiểu người, hiểu mình, tinh thần họ vững chãi, không quan tâm đến miệng lưỡi của thế gian. Họ trầm tính, khiêm tốn với vẻ ngoài đơn giản, nhưng thực tế đó là chiến lược đối phó với xã hội một cách bình tĩnh và sâu sắc.
Giàu có nhưng không phô trương, sang quý mà không chói mắt, đó là biểu hiện của người có trí tuệ và trạng thái đó được gọi là thong dong tự tại.
Sau lưng người không phỉ báng
Đạo làm người là phải biết kiểm soát cái miệng của mình trong mọi tình huống. Cổ nhân dạy, làm người, không tùy tiện nói đến chuyện của người khác, vì chúng ta không có khả năng nắm bắt rõ rằng, nên không thể tùy tiện bình luận, phán xét. Đó là một biểu hiện của sự tu dưỡng bản thân và là một kiểu ứng xử tử tế.
Có một loại hoàm dưỡng gọi là “thà im lặng còn hơn nói nhiều”. Trong “Cách Ngôn Lâm Bích” cũng có câu: “Tĩnh tọa thường tư kỷ quá; nhàn đàm mạc luận nhân phi” nghĩa là: ngồi yên thường suy xét về mình, nói chuyện thì tuyệt không luận về người khác. Người chân chính, thông tuệ điềm tĩnh, bất động, cẩn trọng đến từng lời nói và hành động. Đây là cách tốt nhất để bảo vệ bản thân, cũng là một biểu hiện của người biết tôn trọng người khác.
Trong các pháp môn tu luyện của người xưa có thuyết rằng: “tai không nghe lỗi người, mắt không thấy lỗi người, miệng không nói lỗi người”. Như vậy, sự tu dưỡng của một người thể hiện ra ngoài qua lời ăn tiếng nói đúng mực.
Làm người trên thì không kiêu ngạo
Người xưa có câu: “Nước đầy thì tràn, trăng tròn thì khuyết”; khi con người vượt qua chừng mực trở nên tự mãn, kiêu ngạo, thất bại sẽ chờ họ ở phía trước.
Nhân gian cũng có câu: “Bình đầy không tiếng vọng, nửa bình sẽ lắc lư”; cũng như vậy, nguyên lai sự kiêu ngạo của một người chủ yếu đến từ thiếu hiểu biết.
Những người có trải nghiệm, thực sự đã nhìn thấy thế giới rộng lớn, họ thường ứng xử với thái độ khiêm tốn.
Thế sự luôn xoay vần, thế gian luôn tạo ra những bất ngờ và có lẽ ông trời dùng cách đó để chuyển biến tâm tính và vị trí của một người. Người đứng trên cao là nhờ sự kiên trì khi họ còn non nớt. Bởi vậy, người đã đứng trên cao thường không coi thường những người mới bắt đầu.
Một người cứng cỏi, thì không có tâm kiêu ngạo. Người có quyền mà không kiêu, có công mà không ngạo, luôn bảo trì khiêm tốn, hòa ái; đó là bởi họ đã và đang tu dưỡng bản thân. Người lãnh đạo như vậy không lo không nhận được sự tôn trọng từ mọi người.
Giữ mình khiêm tốn, sự nghiệp của chúng ta sẽ thuận lợi hơn, hạnh phúc sẽ lâu bền hơn.
Làm người dưới không ti tiện
Làm người quyền cao không coi thường người khác là biết tự kiềm chế mình; làm người địa vị thấp mà không coi thường bản thân là người tự tin. Chỉ cần bạn không đánh giá thấp bản thân, chắc chắn bạn sẽ có một tương lai tươi sáng. Một người tự khinh thường bản thân, họ sẽ thất bại. Thế gian không một ai có thể giúp đỡ những người tự từ bỏ chính mình.
Lão Lưu là một nhân vật địa vị thấp kém trong tác phẩm “Hồng Lâu Mộng”. Vì gia đình túng thiếu, lão đến phủ họ Giả xin nhờ cậy. Đối mặt với Giả phủ giàu có, bà lão không có tâm tật đố oán hận, cũng không tỏ ra ti tiện hay “cành thấp cành cao”, điều đó khiến lão được mợ Phượng nhiệt tình thiết đãi xôi thịt, lại tặng thêm tiền mặt mang về trang trải cuộc sống.
Khi “chỗ dựa vững chắc” của nhà họ Giả gặp nạn, lão Lưu không hoảng hốt, mà dùng tình nghĩa cứu Xảo Thư Nhi. Cuối cùng, dựa vào bản tính không ti tiện, cũng không làm cao của mình, lão Lưu có thể sống một cuộc sống nghèo nàn nhưng bình an.
Nhà phê bình Đại Điểm từng có một câu bình luận trong “Hồng Lâu Mộng luận tán” như sau: “Lão Lưu hiểu sâu sắc về nhân tình thế thái. Là người thật sự can đảm, thật sự có khí chất và chân tình”.
Cuộc sống thăng trầm, thế sự vô thường, chúng ta không thể đảm bảo bản thân có thể đạt tới đỉnh cao và ở trên đó bao lâu; nhưng chúng ta có thể lựa chọn không từ bỏ ngay cả khi đang ở dưới đáy xã hội. Khi ở vị trí thấp mà không tự ti, người như vậy mới có thể được người khác tôn trọng và nhìn nhận.
Sống trên đời, trong phép ứng xử xử giữa người với người, chúng ta cần hiểu được bốn “chừng mực” đó là: trước mặt người không khoe khoang, sau lưng người không phỉ báng, làm người có địa vị thì không kiêu ngạo, làm người ở vị trí thấp nhưng không ti tiện. Nếu thực hành được bốn điểm này, có thể nói rằng, bạn đã là một người trưởng thành, có hàm dưỡng; cuộc sống của bạn hiện tại và sau này sẽ tránh được nhiều tai vạ.
Nguồn: Aboluowang (Vương Hòa).
Xem thêm
Vạn Điều Hay
