Trước bối cảnh nhà Tùy đại loạn: quân triều đình thua trận hao hụt quốc khố, dân chúng dưới áp lực tô thuế vô cùng lầm than. Vào năm 617, Lý Uyên phát động binh biến Tấn Dương. Năm sau ông xưng đế thành lập nhà Đường, đóng đô ở Trường An. Bởi vì hoàng thất họ Lý, cho nên nhà Đường còn được gọi là Lý Đường.
Tùy Đường giao tranh
Nhà Đường có diện tích lãnh thổ rộng lớn nhất. Đây là vương triều đầu tiên thống nhất lãnh thổ Trung Nguyên, nhưng chưa kết nối các bức tường thành được xây dựng qua các thời đại vào làm một dải. Sau này, khi Tần Thủy Hoàng đăng cơ, ông mới là người hoàn thành bức thành trì nối liền rộng lớn, gọi là Vạn Lý Trường Thành.
Sau khi nhà Đường tiêu diệt được Đông Đột Quyết và Thiết Diên Đà, Thiên tử Trung Nguyên được các tộc tứ Di (Đông Di, Tây Nhung, Bắc Địch, Nam Man) tôn làm Thiên Khả Hãn. Hoàng đế mượn chế độ Trung Quốc (quốc gia trung tâm) để điều động Đột Quyết, Hồi Cốt, Thất Vi, Khiết Đan, Mạt Hạt làm một. Các quốc gia thù địch như Nam Chiếu, Tân La, Bột Hải, Hàn Quốc, Nhật Bản v.v khi chứng kiến nhà Đường thịnh thế đã cho người đi sứ sang học tập hệ thống văn hóa và chính trị.
Để có một vương triều Lý Đường thịnh vượng như vậy, lý do trước tiên là sự suy yếu của nhà Tùy. Sau đó phải kể đến các cuộc khởi nghĩa bình chinh thiên hạ. Thời điểm giao tranh Tùy Đường cũng có thể được gọi là nơi “diễn nghĩa” của những anh hùng hào kiệt lúc bấy giờ. Trong số đó không thể không kể đến đại anh hùng, mãnh tướng La Sĩ Tín.
La Sĩ Tín dũng cảm thiện chiến
La Sĩ Tín (600 – 11/04/622) là tướng lĩnh phục vụ nhà Tùy, sau đó quy hàng nhà Đường, điều binh dưới trướng Lý Thế Dân. La Sĩ Tín là mãnh tướng kiêu dũng, có thể gọi là thiên hạ vô địch lúc bấy giờ. Ông là nguyên mẫu của nhân vật La Thành trong tiểu thuyết “Thuyết Đường” và “Tùy Đường diễn nghĩa” nổi tiếng.
Vào năm Đại Nghiệp thứ 9 (năm 613) sơn tặc ở núi Trường Bạch là Vương Bạc, Tả Tài Tướng và Mạnh Nhượng dẫn tặc quân xuống núi tấn công quận Tề. Tỉnh trưởng (chức quan thông thủ) Trương Tu Đà làm tướng quân chiêu binh dẹp loạn. Vào thời điểm đó, La Sĩ Tín mới 14 tuổi nhưng đã ra tòng quân. Trương Tu Đà thấy đây chỉ là một đứa trẻ, cho rằng ngay cả mặc khôi giáp cũng là vấn đề, huống chi ra trận.
La Sĩ Tín người chí khí cao ngất, thấy chủ soái xem thường mình, lập tức mặc vào hai bộ khôi giáp, treo hai bình tiễn bên hông, nhẹ nhàng phi thân lên lưng ngựa. Trương Tu Đà thấy La Sĩ Tín anh vũ như thế, liền đồng ý cho xuất chiến.
La Sĩ Tín theo Trương Tu Đà giao chiến với sơn tặc ở thượng nguồn sông Duy Thủy. Chúng vừa mới bày trận, La Sĩ Tín đã phi ngựa xông vào giết mấy người. Ông chém thủ cấp của một tên lính ném lên không trung; sau đó giơ cây trường mâu ra đón lấy, thủ cấp treo trên binh khí, cứ như vậy mà xông vào trận.
Đám sơn tặc kinh hãi không dám tới gần, Trương Tu Đà thừa thế áp đảo tiêu diệt. La Sĩ Tín truy kích, mỗi khi giết một tên lại cắt mũi cất đi; đến khi trở về lấy số lượng mũi để báo công. Thiếu niên La Sĩ Tín biểu hiện dũng mãnh không ai sánh được, Trương Tu Đà khen ngợi và cho làm thị vệ. Kể từ đó, La Sĩ Tín đi theo Trương Tu Đà đông chinh tây thảo, mỗi lần tác chiến Trương Tu Đà tiên phong, La Sĩ Tín theo ngay phía sau.
Đại danh của La Sĩ Tín chẳng bao lâu truyền đến tai Tùy Dương Đế Dương Quảng. Ông sai họa sĩ cung đình đến vẽ lại cảnh ra trận của Trương Tu Đà và La Sĩ Tín, treo ở Nội sử tỉnh. Lúc đó trong đông đảo tướng lĩnh nhà Tùy, số người có thể hưởng thụ đãi ngộ này, cũng bất quá chỉ có vài người.
Một năm sau đó, thủ lĩnh phản quân quận Trác là Lư Minh Nguyệt lập đồn ở Chúc A, La Sĩ Tín tròn 15 tuổi theo chủ tướng Trương Tu Đà chinh phạt.
Đội quân của Trương Tu Đà tổng cộng hơn vạn người, không cách nào địch lại đội quân đông đảo của Lư Minh Nguyệt. Phản quân hạ trại cách quân đội Trương Tu Đà có sáu, bảy dặm; cùng với việc lương thảo ước lượng chỉ đủ dùng vài chục ngày, tình thế mười phần bất lợi; Trương Tu Đà tính toán chỉ có thể dùng mưu kế mới nắm được phần thắng. Ông cần tướng sĩ đi tập kích doanh trại của địch nhân, nhưng không ai dám gánh vác nhiệm vụ khó khăn, nguy hiểm như vậy. Khi đó chỉ có La Sĩ Tín và Tần Quỳnh xung phong.
Theo kế hoạch, Trương Tu Đà trước tiên dẫn kỵ binh làm bộ rút lui, nhằm kích động toàn bộ phản quân Lư Minh Nguyệt đuổi theo. Khi đó, La Sĩ Tín cùng Tần Quỳnh bí mật dẫn quân tập kích ở bụi lau gần doanh trại địch. Cổng doanh trại đóng chặt, La Sĩ Tín và Tần Quỳnh trèo lên lầu canh giết liền mấy tên, cả doanh trại phản quân náo loạn.
Hai người cắt dây mở cổng đồn cho binh lính đột nhập, dùng lửa thiêu cháy hơn ba mươi lầu trại, khói lửa ngút trời. Lư Minh Nguyệt biết mình bị lừa vội thúc ngựa chạy về. Lúc này, Trương Tu Đà ra lệnh cho quân đuổi theo, đánh cho phản quân đại bại. Không còn cách nào, Lư Minh Nguyệt chỉ có thể dẫn mấy trăm kỵ binh chạy trốn. Trong trận này, Trương Tu Đà thu được vô số binh lính.
Lang bạt thời loạn
Lúc này, quân đội Ngõa Cương thanh thế to lớn, Tùy Dương Đế Dương Quảng ra lệnh cho Trương Tu Đà đem quân tiêu diệt. Như thường lệ, Trương Tu Đà dẫn theo hai mãnh tướng La Sĩ Tín và Tần Thúc Bảo (Tần Quỳnh) trấn áp. Hai bên giao chiến trước sau phải hơn ba mươi trận, trận nào Trương Tu Đà cũng thắng lợi. Một trong số thủ lĩnh của Ngõa Cương là Lý Mật đề nghị Trác Nhượng dùng khéo kế thủ thắng, cụ thể là dụ dỗ quân Tùy xông tới, sau đó dùng trọng binh vây quanh tiêu diệt chủ tướng.
Trác Nhượng, Lý Mật cùng các tướng lĩnh mạnh nhất bao vây quanh quân Tùy; Trương Tu Đà bại trận đã tự sát. La Sĩ Tín cùng Tần Quỳnh dẫn tàn quân còn lại theo tướng Bùi Nhân Cơ. Về sau, Tùy Dương Đế tiếp tục ra lệnh cho Bùi Nhân Cơ trấn áp quân Ngõa Cương; nhưng Bùi Nhân Cơ bị ngự sử Tiêu Hoài Tĩnh hãm hại, liền đem quân đầu hàng Lý Mật. Đến lúc này, La Sĩ Tín và Tần Quỳnh chính thức trở thành tướng lĩnh trong quân đội Ngõa Cương.
Sau khi Lý Mật giết chết Trác Nhượng trở thành thủ lĩnh; thủ hạ của ông đều là những mãnh tướng, ví dụ như: Tần Quỳnh, Trình Giảo Kim, La Sĩ Tín, Đan Hùng Tín, Bồi Hành Nghiễm, Từ Mậu Công v.v. do đó đội quân của Lý Mật nhanh chóng lớn mạnh. Ngõa Cương lúc đỉnh cao từng lấy danh nghĩa “Tứ Hải Minh Chủ”.
Nhưng sau khi Lý Mật đánh bại Vũ Văn Hóa Cập, ông không còn thiện đãi các tướng lĩnh; thậm chí đánh thắng trận, Lý Mật cũng không phân chia chiến lợi phẩm khiến cho tướng lĩnh Ngõa Cương không còn toàn tâm toàn ý.
Giả Ái Phủ, Bùi Nhân Cơ khuyên nhủ lại bị Lý Mật xa lánh; ngược lại ông ta đối với Bỉnh Nguyên Chân tham tài rất tốt. Cuối cùng, Vương Thế Sung – một quyền thần nhà Tùy dẫn binh đánh bại Lý Mật; La Sĩ Tín, Tần Quỳnh, Trình Giảo Kim, Bùi Nhân Cơ cả cha và con toàn bộ bị bắt làm tù binh. Vương Thế Sung biết La Sĩ Tín dũng mãnh thiện chiến, nên phong thưởng hậu hĩnh; nhưng La Sĩ Tín khinh thường người này. Ông lợi dụng cơ hội lãnh quân tấn công Cốc Châu.
Đầu quân nhà Đường
Năm thứ hai niên hiệu Vũ Đức, La Sĩ Tín dẫn quân đầu hàng nhà Đường. Ông làm việc dưới trướng Tần vương Lý Thế Dân. Khi Tần vương đông chinh Vương Thế Sung, La Sĩ Tín nhiều lần lập chiến công. La Sĩ Tín tiếp tục theo Lý Thế Dân bình định Lạc Dương, được tiến chức Giáng Châu tổng quản và phong tước Diệm quốc công.
Vào năm 622, Lý Thế Dân chinh phạt Lưu Hắc Thát, lệnh cho Vương Quân Khuếch canh giữ thành Minh Thủy. Quân Đường ba lần cứu viện đều bị Lưu Hắc Thát ngăn cản, không thể tiến lên. Lúc này, La Sĩ Tín đứng lên, chủ động xin lệnh đi phòng thủ Minh Thủy. Lý Thế Dân leo lên con dốc cao phía tây nam thành Minh Thủy dùng cờ chữ vẫy gọi Vương Quân Khuếch; Vương Quân Khuếch thấy được liền dẫn quân phá vòng vây. La Sĩ Tín nhân cơ hội dẫn hai trăm người vào thành thay thế Vương Quân Khuếch. Nhưng tuyết bỗng rơi dày, Lưu Hắc Thát ngày đêm tấn công thành trì, quân Đường không cách nào tiếp viện.
Tám ngày sau, thành Minh Thủy bị phá, La Sĩ Tín bị bắt. Nhưng ưu Hắc Thát biết rõ La Sĩ Tín đương thời là đệ nhất mãnh tướng liền đứng ra khuyên hàng. Tuy nhiên, La Sĩ Tín không khuất phục mà chết, lúc đó mới 23 tuổi.
Trong “tư trị thông giám” có ghi, Lý Thế Dân sau khi biết được La Sĩ Tín chết, vô cùng bi thương. Ông dùng số tiền lớn chuộc lại thi thể La Sĩ Tín chôn cất, đồng thời truy tặng thụy hiệu là “Dũng”. Sau đó lại ở Hân Châu xây dựng một lăng mộ cho. Lăng mộ có ba tầng thượng – trung – hạ, ông cũng cố ý xây dựng một gian mật thất an táng thi thể La Sĩ Tín.
Sau khi quy hàng Đường, La Sĩ Tín nhiều lần lập công trạng, tiếc là chết trận quá sớm. Nếu ông có thể vì nhà Đường có thể phục vụ thêm vài năm nữa, với năng lực và chiến công của mình, La Sĩ Tín đủ uy để được xếp vào Lăng Yên các (*).
(*) Lăng Yên các là một lầu các nằm bên cạnh điện Tam Thanh ở tây nam cung Thái Cực thuộc hoàng thành Trường An, nhà Đường. Vào năm Trinh Quan thứ 17 (năm 643) vua Đường Thái Tông đã ra lệnh cho họa sĩ Diêm Lập Bản vẽ tranh chân dung của 24 vị khai quốc công thần của nhà Đường lấy tên “nhị thập tứ công thần đồ” để treo tại lầu các này nhằm tưởng nhớ công lao của những người góp phần xây dựng nhà Đường.
Nguồn: Soundofhope (Lý Tĩnh Nhu).
Minh Nguyệt biên dịch.
Vạn Điều Hay
