Tiếp theo Phần 1.
Nghệ thuật truyền thống thuần chân và thiện lương
Ngoài khả năng bày tỏ lòng sùng kính và hướng đến thế giới Thiên quốc, nghệ thuật còn có một chức năng quan trọng khác là miêu tả cảnh sắc thiên nhiên, khắc họa cuộc sống sinh hoạt của con người và những tinh thần tư tưởng đằng sau đó. Nghệ thuật phương Tây thời Trung cổ và nghệ thuật Trung Quốc cổ đại đều chú trọng về vẻ đẹp, sự chân thật và nét tinh tế trên hình thức bề mặt. Trước cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ hai, nền nghệ thuật truyền thống dù ở phương Đông hay phương Tây đều dựa vào quang minh để duy trì giá trị quan về đạo đức và bản tính thuần lương của con người.
Chúng ta hãy cùng ngược dòng sông dài của lịch sử, khám phá từng vùng đất trên thế giới, chứng kiến những vương triều bước vào diệt vong, và khi đạo đức con người bại hoại đi ngược lại với ý chỉ của Thần để rồi tự chuốc lấy huỷ diệt. Còn những nghệ thuật gia với phẩm chất cao cả đã ghi lại những bài học lịch sử trong các tác phẩm của họ, những tuyệt tác này được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, nhằm khải thị và cảnh báo cho thế hệ mai sau.
Bức tranh “Nữ sử châm đồ”
Đầu tiên mời quý vị đến với vùng đất Trung Quốc Thần châu. Vào triều đại Tây Tấn, hoàng hậu Dương Diễm của Tấn Vũ Đế, bị Giả Sung mua chuộc nên cực lực tiến cử con gái của Giả Sung là Giả Nam Phong trở thành Thái tử phi. Tấn Vũ Đế ban đầu không hài lòng trước dung mạo xấu xí, tính tình ghen tuông của Giả Nam Phong, nhưng vì Hoàng hậu liên tục khẩn cầu, ông đã xiêu lòng chấp thuận. Sau khi Giả Nam Phong trở thành Thái tử phi, nàng ta đã dùng nhiều thủ đoạn giúp Thái tử yếu đuối nhu nhược chiếm được sự sủng ái từ Vũ Đế, thuận lợi đăng cơ trở thành Hoàng Đế. Sau đó, nàng ta lại chuyên quyền thao túng, băng họa triều cương, cuối cùng dẫn đến sự kiện “Loạn Bát Vương” khiến nhà Tây Tấn sụp đổ.
Sau khi triều đại Đông Tấn thành lập, nhằm đề cao trở lại tầm quan trọng của đạo đức người phụ nữ, không để đất nước đi vào vết xe đổ của triều đại trước, Trương Hoa đã viết bản “Nữ sử châm”. Bài viết nhấn mạnh rằng đức hạnh của người phụ nữ đóng vai trò trọng yếu trong sự hưng thịnh của một quốc gia. Trên cương vị là Hoàng hậu, càng phải biết tu dưỡng đạo đức cao thượng, lấy sự hiền đức của mình mà khuyên nhủ Quốc vương, khiến Quốc vương biết sửa đổi lỗi lầm, hướng thiện và bình trị thiên hạ.
Đại danh họa Cố Khải Chi thời Đông Tấn đã dựa vào bài văn này để vẽ một bức tranh dài tên là “Nữ sử châm đồ”. Bức tranh miêu tả 12 cảnh tượng, gồm: Phàn Cơ Cảm Trang, Vệ Cơ Gián Tề Hoàn Công, Phùng Tiệp Dư Đáng Hùng, Ban Tiệp Dư Từ Liễn và các sự tích về những hiền nữ nổi tiếng trong lịch sử. Bức họa đã đạt được thành tựu nghệ thuật rất cao, nét vẽ tinh tế, nhân vật nhã nhặn, ăn mặc duyên dáng, cử chỉ dịu dàng, quả là “Quốc bảo truyền thế”.
Xã hội hiện đại thường hiểu lầm rằng phụ nữ thời cổ đại không được coi trọng. Trên thực tế, xã hội truyền thống rất đề cao người phụ nữ. Khổng Tử khi biên soạn “Kinh Thi”, chương mở đầu là “Quan Thư”, nhấn mạnh tầm quan trọng của người thê tử hiền đức đối với gia đình và đất nước, vì lẽ đó mà họ xứng đáng được yêu thương và trân trọng. Trong hoàng thất, Hoàng đế có các sử quan ghi chép lại ngôn hành, có các quân sư để khuyên nhủ, nhắc nhở, tránh phạm những điều thất đức. Hoàng hậu cũng có nữ sử để giáo huấn và khuyên nhủ. Quốc gia từ trên xuống dưới, kể cả Cửu ngũ chí tôn hay Mẫu nghi thiên hạ cũng không được làm trái với chuẩn mực đạo đức. Trong bối cảnh như vậy, rất nhiều tác phẩm nghệ thuật đã được sáng tác nhằm duy hộ đạo đức, khuyến khích mọi người hành thiện tích đức, tránh làm điều ác.
Bên cạnh những tác phẩm nghệ thuật có chủ đề rõ ràng là giáo hóa đạo đức, thì có vô số tác phẩm khác lại tán tụng chốn Đào nguyên tiên cảnh, cũng nhằm giữ gìn sự thuần chân thuần thiện trong thiên tính của con người. Từ thời xa xưa, người Trung Quốc đã rất sùng Đạo, Khổng Tử được tôn là Thánh nhân, cũng là người kế nhiệm của tổ sư Đạo gia Lão Tử. Kinh điển của Đạo gia được tôn là Đạo Đức Kinh, đề cao tư tưởng con người cần phải thuận theo Thiên đạo, coi trọng đạo đức.
Đạo gia hướng con người đến phản bổn quy chân, rũ bỏ sự trói buộc của danh lợi, quy về thiên tính thuần khiết. Người xưa tin rằng, một cách dễ dàng hơn để đạt được điều này là ẩn cư tránh đời, tại nơi núi sâu tìm chốn đào nguyên thanh tịnh. Vậy nên vào thời Trung Quốc cổ đại, một lượng lớn những bức tranh sơn thuỷ và tranh ẩn sĩ ra đời. Những bức tranh này hàm chứa nội hàm thâm sâu về văn hóa Đạo gia, phản ánh phẩm chất cao khiết, ngay thẳng, tâm hồn rộng mở của người họa sĩ, khiến người xem quên đi trần tục, khơi dậy lòng thành kính, và nhận ra sự nhỏ bé của mình khi đứng trước Thiên địa tạo hóa.
Cái giá của sự phóng túng bản thân
Tiếp đến, chúng ta hãy cùng đến với Thánh địa Jerusalem cách đây hơn 2,000 năm. Nơi đây đã chứng kiến thời kỳ Đế chế Tây Banylon từ rất huy hoàng, cho đến khi được truyền đến đời vua Nebuchadnezzar, Babylon đã thôn tính nước Do Thái, cướp phá thủ đô nước Do Thái, và tiếp tục thôn tính các nước nhỏ láng giềng là Moab, Ammon và Edom, v.v. Sau khi Nebuchadnezzar trở về Babylon với vô số vàng bạc châu báu và hàng ngàn tù binh, ông ta bắt đầu chìm trong xa hoa trụy lạc. Ông ta đã đem số đá quý châu báu khảm lên mỗi một vật dụng trong cung điện, ném những thanh niên trẻ tuổi người Do Thái không chịu khuất phục vào trong lò lửa, thậm chí bắt đầu tự xem sự tồn tại của mình sánh ngang với Thượng Đế.
Một ngày nọ, Thượng Đế đã báo mộng và cảnh báo ông ta phải chấm dứt cuộc sống tội lỗi này, nếu không thay đổi, thì Ngài sẽ giáng hình phạt xuống đầu ông ta. Tuy nhiên Nebuchadnezzar không hề để tâm và tiếp tục sa vào dục vọng trụy lạc. Một ngày nọ, Nebuchadnezzar đang đi dạo trên cung điện, khi phóng tầm mắt quan sát vương quốc của mình với vẻ đầy kiêu hãnh, bỗng nhiên phát cuồng và chạy khỏi cung điện, sống trong rừng như loài dã thú suốt bảy năm. Mặc dù sau này Nebuchadnezzar đã bình phục, nhưng bài học ấy cũng khiến con cháu của ông ta cảnh giác. Sau khi con trai của ông ta là Belshazzar kế vị ngai vàng, vẫn trầm mê trong ăn chơi trụy lạc, không tu thiện tích đức. Vì vậy, Thần đã viết một dòng chữ trên tường, ý tứ là: “Số năm mà Thần ban cho vương quốc của ngươi đã tận, vương quốc của ngươi sẽ thuộc về người Medes và người Ba Tư.” Đêm đó, Belshazzar bị ám sát, người Medes đã công phá vương quốc Tân Babylon.
Vào thế kỷ 17, Rembrandt, họa sĩ tiêu biểu của trường phái nghệ thuật Baroque Hà Lan, nổi tiếng về vẽ những câu chuyện trong Kinh Thánh và câu chuyện lịch sử. Ông đã vẽ ra những cảnh tượng thù thắng này dựa trên các ghi chép trong sách Daniel về Kinh Thánh: Người hầu gái của Belshazzar đang dùng vật dụng cướp được trong Thánh điện để rót rượu mua vui, đó vốn là những đồ bằng vàng bạc để kính dâng Thượng Đế. Nhưng Belshazzar chưa kịp thưởng thức thì trên tường đột nhiên xuất hiện những bàn tay và dòng chữ bí ẩn, khiến ông ta tái mặt kinh hãi. Ngụ ý trong tranh là những phóng túng hưởng thụ thường chỉ thoáng qua, khi vinh hoa qua đi, sự phán xét của Thần mới là kết cục cuối cùng của sinh mệnh. Đến khi đó, biểu hiện của con người trên thế gian sẽ trở thành tiêu chuẩn đo lường: những người khiêm tốn, kỷ luật, thiện lương sẽ đắc phúc báo; những kẻ kiêu căng, ngang ngược, phóng túng dục vọng, tàn bạo, sẽ nhận ác báo.
Thomas Jefferson, một trong những Quốc phụ sáng lập Hoa Kỳ, đã từng nói: “Thượng Đế đại diện cho quy phạm đạo đức nhân từ nhất, đẹp đẽ nhất mà loài người có thể có được.” Cho dù là Cơ Đốc Giáo, Thiên Chúa Giáo và Đạo giáo ở phương Tây, hay Phật giáo và Đạo giáo ở phương Đông, đều khuyên răn thế nhân tuân theo các tiêu chuẩn đạo đức nhất định khi hành động.
Vì vậy, trước khi nền văn minh công nghệ hiện đại thống trị xã hội, hầu hết mọi người đều tín ngưỡng vào Thần và Thiên quốc, tin vào những chuẩn tắc hành vi mà Thần lưu lại cho con người. Do đó, tinh thần hướng thiện tu đức tràn ngập toàn xã hội, khiến lòng người tự có thước đo về thiện ác. Trong bối cảnh xã hội ấy, hầu hết các tác phẩm nghệ thuật cũng tập trung đánh thức phần thiện lương, tươi sáng của con người, hiếm khi khắc họa những hình ảnh u ám, méo mó. Những tác phẩm nghệ thuật tuyệt đẹp này đều đều toát lên vẻ đẹp sáng ngời trong nhân tính và Thần tính, có ảnh hưởng tích cực đến giá trị thẩm mỹ và đạo đức quan của con người.
Các tác phẩm nghệ thuật do Công ty Nghệ thuật Biểu diễn ShenYun sáng tác cũng nhằm mục đích đánh thức thiện niệm trong lòng mọi người. Các tiêu chuẩn thẩm mỹ của Shen Yun đều dựa trên tôn chỉ “Thuần chân, thuần thiện, thuần mỹ” và không có bất kỳ nội dung u ám hay tiêu cực nào. Shen Yun làm được điều này là nhờ niềm tin chân thành xuất phát tự nội tâm của các nghệ sĩ của Đoàn nghệ thuật. Các thành viên của Shen Yun đều tu luyện một pháp môn thượng thừa của Phật gia, có tên là Pháp Luân Đại Pháp. Pháp Luân Đại Pháp gồm tập luyện năm bài công pháp để cải biến bản thể, đồng thời yêu cầu hành xử theo tiêu chuẩn “Chân, Thiện, Nhẫn”. Khi những nghệ sĩ mang tâm thái của người tu luyện, sẽ giúp hiệu quả diễn xuất của Công ty Nghệ thuật Biểu diễn Shen Yun đạt được tiêu chuẩn hàng đầu thế giới. Đây là một trong chín đặc điểm khác biệt của Shen Yun so với những đoàn biểu diễn khác.
Thực ra, nghệ thuật ngay từ khi sinh ra đã không thể tách rời tín ngưỡng. Trước khi tôn giáo ra đời, tín ngưỡng vào Thần đã bám rễ sâu trong sinh mệnh mỗi người. Con người vì có tín ngưỡng mà biết kính sợ, vì kính sợ và nghe theo lời cảnh báo của Thần mới không đi làm điều xấu, từ đó được phúc báo và vinh diệu. Khi người nghệ sĩ có phẩm chất đạo đức cao thượng, và luôn ước thúc bản thân theo chuẩn tắc, thì những tác phẩm mà họ sáng tác cũng sẽ lan tỏa sức mạnh tinh thần quang diệu thuần chính, dễ dàng cảm hóa và lay động lòng người.
Epoch Times Tiếng Việt
